28 & 29 Ogos 2023 (Isnin & Selasa)

Unit Geosains JMG Kelantan telah mengadakan Kursus Asas Pemetaan Geologi pada 28 dan 29 Ogos 20223 (Isnin & Selasa) bertempat di JMG Kelantan dan di lapangan (Bukit Panau, Pasir Mas, Kelantan).

Kursus yang dijalankan ini melibatkan semua Pembantu Geosains JMG Kelantan dan terbuka juga kepada semua kakitangan JMG Kelantan. Kuliah telah disampaikan oleh Dr. Dana AK Badang (Timbalan Pengarah Geosains) dan Cik Atilia binti Bashardin (Pegawai Geosains).

Peserta turut didedahkan kepada Pengenalan kepada Geologi, Mineral dan Batuan, teknik pemetaan dan pemetaan kepelbagaian geologi. Peserta juga berpeluang mengenalpasti jenis-jenis sampel batuan yang terdapat di JMG Kelantan. Akhir kuliah, semua peserta dikehendaki menjawab soalan-soalan kuiz yang disediakan oleh penceramah.

Hari kedua kursus, peserta di bawa ke lapangan, iaitu di Bukit Panau, Pasir Mas, Kelantan untuk menjalani latihan amali. Semua peserta diberi pengenalan yang lebih jelas mengenai jenis batuan yang dijumpai di sekitar kawasan tersebut, dan diberi penerangan  tentang cara menggunakan kompas dan klinometer bagi merekodkan bacaan di lapangan. Aktiviti terakhir kursus, setiap kumpulan diminta membuat pembentangan hasil daripada amali yang telah dijalankan.

Tahniah kepada semua peserta kerana telah berjaya menjalani kursus selama 2 hari dan semoga mendapat manfaat daripada ilmu yang diperolehi dan tidak lupa juga ucapan terima kasih kepada penceramah kerana sudi berkongsi ilmu kepada kakitangan JMG Kelantan. Semoga JMG Kelantan terus maju jaya.

Geotapak (geosite) ialah tapak atau kawasan yang mengandungi ‘bahagian daripada permukaan bumi yang mempunyai warisan saintifik bernilai tinggi’. Kami di Malaysia memulakan kajian mengenai geotapak pada 1996, untuk menentukan, menciri dan menilai ‘sumber bumi baharu’ ini bagi tujuan pemuliharaan dan pembangunan lestari. Pendekatan ini menyampang daripada amalan ahli geologi lazim yang memberikan tumpuan kepada ‘nilai eksploitatif sember bumi’. Kami memperkenalkan istilah geokepelbagaian, geotapak, geopemuliharaan, geopelancongan, dan geopark. Seperti biasa, mereka memberikan tumpuan kepada ‘geopark’, tetapi mengabaikan pembangunan geotapak. Walhal, inilah binaan asas untuk geopemuliharaan, geopelancongan dan geopark! Geotapak dinilai berasaskan warisan saintifik (sebahagian daripada warisan budaya - pembangunan ilmu). Ia dikelaskan kepada 5 komponen asas: 1. Minerals - komponon asas dalam pembentukan batuan, ada yang biasa dan ada yang langka, ada yang terhablur lengkap menunjukkan nilai estetik tinggi. Berlian adalah mineral! 2. Batuan - bahan yang membentuk permukaan bumi (litosfera). Pelbagai jenis, pelbagai cara pembentukannya, dan pelbagai usia. Batuan adalah dasar kehidupan - terurai membentuk tanah, sesuai untuk hidupan dan ketamadunan manusia. Pernahkah anda mendengar istilah ‘Kitar Batuan’? 3. Fosil - hidupan purba, sebahagian besar telah pupus. Dunia dihuni oleh pelbagai hidupan kompleks telah berada di permukaan bumi sejak lebih 600 juta tahun lepas. Hidupan berkembang dan pupus beberapa kali, tinggalan di dalam batuan dipanggil fosil. 4. Struktur Geologi - batuan membentuk struktur seperti perlipatan, sesaran dan pelbagai bentuk aneh. Ia hasil ‘proses tektonik’ (mampatan, regangan dan pengangkatan) dalam masa yang panjang. Kadang kala ia menghasilkan ‘lukisan indah oleh proses alam’. 5. Landskap (atau rupabumi) - gunung, gaung, sungai, dataran dan lembah. Pembentukannya berlaku dalam masa panjang oleh proses dalaman (tektonik) dan proses luaran (luluhawa, hakisan). Bentuk rupabumi yang unik dan menakjubkan dilihat sebagai ‘keindahan alam yang menimbulkan rasa kekaguman dan inspirasi’. Landskap adalah satu daripada komponen geotapak yang dihargai dan sering dipulihara.